Wat vooraf ging ...
Toen Berthold V van Zähringen in 1191 Bern stichtte en alle eikenbomen in de wijde omgeving liet omhakken om huizen te bouwen kon hij absoluut niet vermoeden hoe die activiteit het uitzicht van de latere hoofdstad zou beïnvloeden. Ruim twee eeuwen later verwoestte een felle brand die houten huizen maar behielden de bewoners de oorspronkelijke fundamenten om daarop stenen huizen te bouwen. Weer enkele honderden jaren later, in de 16de en 17de eeuw werden die eerste stenen huizen vervangen door “modernere” bouwsels, waarvan er een aantal ook vandaag nog het uitzicht van de oude stad bepalen.
Oude stadcentrum
Dat oude stadsgedeelte is vandaag een van de belangrijkste bezienswaardigheden van Bern. In de oude straten zijn er arcaden met vlaggen en bloembakken die een van de meest typische beelden van de stad vormen. Meest bekend is allicht de “Marktgasse”, tevens de hoofdstraat, met één van de mooiste fonteinen van de stad, de “Seilerbrunnen”. Die fonteinen vormen trouwens een verhaal apart. In de middeleeuwen was er uiteraard nog geen waterleiding maar de toenmalige stedelijke overheid was zo vooruitziend om overal fonteinen te bouwen die middels leidingen verbonden waren met grote watervoorraden aan de stadsrand. Elf van die fraai gebeeldhouwde fonteinen overleefden de tijd en de dorstige stadsbewoners en vormen nu een aantrekkelijk aspect van de oude stad.
Aan de rand van het oude stadsgedeelte staat de “Zeitglockturm”, een vroegere stadspoort, voorzien van een astronomisch uurwerk uit 1350 met een figurenspel. Vlakbij de Kramgasse (de verderzetting van de Marktgasse naar het oosten) staat de Münster, de laatgotische kathedraal waarvan de bouw werd aangevat in 1421. De mooiste kunstwerken van de kerk zijn ongetwijfeld het beeldhouwwerk boven de hoofdingang dat het “Laatste Oordeel” voorstelt in 234 beelden en de loodglasramen uit de 15de eeuw. Boven op de toren (344 treden) heb je een prachtig uitzicht op het landschap van het Berner Mittelland en de met sneeuw bedekte toppen van het Berner Oberland.
De Berenkuil
Een van de leukste attracties van Bern is de “Bärengräben” (berenkuil), die verwijst naar het feit dat al 5 eeuwen lang beren gehouden worden op kosten van de stadsrekening. De legende wil immers dat de stad gebouwd werd op de plaats waar Berthold V in 1191 zijn eerste beer doodde (“Bern” is afgeleid van “Bär”, het Duitse woord voor beer). Weldra verrijst hier het “Berenpark” waar enkele beren dag en nacht in open lucht kunnen leven en bekeken worden. Een eind van hier, in zuidelijke richting, kan je gratis het grootste gedeelte van de plaatselijke dierentuin, het “Tierpark Dählhölzli” bezoeken, met onder meer luipaarden, zeehonden en papegaaien. Liefhebbers van kunst kunnen onder andere terecht in het “Bernisches Historisches Museum” (met Vlaamse wandtapijten) en het “Kunstmuseum” (met werk van Paul Klee).
Bezienswaardigheden buiten Bern
In de nabijheid van Bern bevinden zich onder andere het schilderachtig gelegen dorpje Erlach, het gezellige Neuenstadt (met mooie hoofdstraat), het plaatsje Laupen (met de oudste burcht van de omgeving) en de wijndorpen Ligerz en Twann. Zowat 25 km ten noorden van Bern ligt Solothurn dat zichzelf beschouwt als de oudste stad van Zwitserland. Een bezoekje aan de oude stadskern is best de moeite waard.
Fribourg
Ook naar Fribourg (Freiburg) is het niet ver, nauwelijks meer dan dertig kilometer. Steden stichten kan een familiezaakje zijn in adellijke kringen van eertijds: hier was een voorganger van Berthold V van Zähringen (zie Bern) aan ’t werk, Berthold IV. Ondanks de vaak gebruikte Franstalige naam Fribourg is de grote meerderheid van de bevolking hier Duitstalig. Al van ver zie je de kathedraal van Sankt Nikolaus boven de stad uitsteken. Op het beroemde orgel van de kathedraal worden grote concerten gegeven. Tussen 1283 en het einde van de 15de eeuw werd gebouwd aan deze kerk in het oude stadscentrum. Ze bezit nog een aantal kunstwerken die dateren uit die eerste bouwperiode.
Tel eens even na hoeveel bruggen de Saane overspannen in deze toch niet zo grote stad. Onder de belangrijkste bezienswaardigheden van Freiburg, die beslist een omweg waard zijn, vermelden we het “Schweizer Figurentheater Museum” en de “Espace Jean Tinguely & Niki de Saint-Phalle”, die fascinerende bewegende kunstobjecten van het kunstenaarspaar bevat. Andere interessante bezienswaardigheden zijn de kerk van Notre-Dame (12de eeuw) en de “Eglise des Cordeliers” (15de eeuw). Bij het “Rathaus” staat de “linde van Munster”. Hier viel in 1476 een Zwitserse soldaat dood nadat hij 17 km gelopen had om de overwinning op Karel de Stoute te melden. De linde groeide uit het takje dat de soldaat in zijn hand had.
Neuchâtel
Neuchâtel (Neuenburg in ’t Duits) en omgeving zijn vooral gekend om enkele karakteristieke activiteiten (uurwerkindustrie, bereiding van kaas en wijn) maar kunnen daarnaast ook bogen op aantrekkelijke toeristische mogelijkheden. Net zoals tal van andere steden in Centraal-Zwitserland heeft ook Neuchâtel een bezienswaardige oude stad. Hoogtepunten daarin zijn de Notre-Dame kerk (waarvan de bouw werd aangevat in de 12de eeuw) en het plaatselijke kasteel, mooi gelegen op een heuvel. De huisjes in de smalle straten zijn vooral in renaissance- en barokstijl. Liefhebbers van kunst, cultuur en geschiedenis kunnen terecht in enkele interessante lokale musea. Het meer van Neuchâtel is het grootste totaal Zwitserse meer. Vooral op de westelijke oever bloeit de wijnproductie. De oevers van het meer zijn al bewoond van in de prehistorie, zoals vastgesteld werd in onder meer La Tène en Colombier. De vis die in het meer gevangen wordt biedt bijkomende gastronomische mogelijkheden, naast de wijn en de kaas.