Onze-Lieve-Vrouwekerk
De gotische Onze-Lieve-Vrouwekerk is bijzonder rijk aan kunstschatten, zoals onder meer schilderijen van Antoon Van Dyck, David Teniers en Gaspar De Crayer, een romaanse doopvont, een prachtige preekstoel, mooie muurschilderingen, enz … De bouw van de kerk werd aangevat in de 13de eeuw, maar in de loop der jaren werden tal van elementen toegevoegd.
De Grote Zwartrok
Pater Pieter-Jan De Smet, die ook bekend staat als de ‘Grote Zwartrok’, werd geboren in Dendermonde in 1802 en overleed in St. Louis (USA) in 1873. Het oorspronkelijke standbeeld, een werk van beeldhouwer Karel August Fraikin, kwam er al 5 jaar na het overlijden van de pater die ook wel de ‘apostel der roodhuiden’ werd genoemd. Op 9 juni 1982 viel het beeld plots van zijn sokkel ten gevolge van jarenlange roestvorming in het smeedijzeren geraamte. Michel Peleman ontwierp toen een getrouwe kopie in polyester van het beeld.
Brusselse Poort
De Brusselse Poort maakte vanaf de 14de eeuw deel uit van de vestingwallen. Er waren nog drie andere buitenpoorten. Ze hadden torens, kantelen en ophaalbruggen. Vanaf deze plek was er de doorgang naar de stad Brussel. De huidige is al de derde op rij. Die kwam er in 1824 in een neoklassieke stijl. Merk de katrollen vóór de poort en ook in openingen in de muren. Stap gerust eens over de brug tot in het parkje. Je kan tot bij een restant van een nu begroeide versterkingsmuur met schietgaten.
Sint-Egidiuskerk
De Sint-Egidiuskerk, in de volksmond ook gekend als kerk van Sint-Gillis-Binnen (de stadsmuren), werd voltooid in 1781. De toren en het koor zijn overblijfselen van een oudere parochiekerk.
Begijnhof
Bij een eerste aanblik geeft de begijnhofsite een wat verloederde aanblik. De begijnenhuisjes bevinden zich in verschillende staat van bewaring. Sommige zijn rijkelijk bebloemd met stokrozen en andere kleurrijke bloemen. Andere huisjes staan leeg.
Gevelankers geven aan dat een aantal huizen in het Sint-Alexius Begijnhof uit de 17de eeuw stammen. Het Begijnhof prijkt op de Werelderfgoedlijst van Unesco.
In het totaal staan er 61 huizen met twee verschillende uitzichten: witgekalkt of in baksteen met gewitte omlijstingen van vensters en deuren. De begijnhofkerk werd verwoest in 1914 en in 1928 vervangen door een neogotisch exemplaar.
Het Museum voor Volkskunde is gevestigd op het nummer 24 en omvat ook een siertuin, een kruidentuin en een boomgaard. Vlak ernaast ben je in het Begijnhofmuseum. Aan de overkant op het nummer 11 is een begijntjeswoning ingericht zoals die eruit zag tijdens de 19de eeuw. Het maakt nu ook deel uit van het Begijnhofmuseum.
Het laatste begijntje was grootjuffrouw Ernestine De Bruyne die haar laatste adem uitblies op 20 november 1975.
Zwartzusterklooster
Al eeuwenlang zijn de Zwarte Zusters (benedictijnen) in Dendermonde actief met de verzorging van zieken. Aanvankelijk, in de 15de eeuw, ging het om mensen met besmettelijke ziekten, later werd het verzorgingsprogramma uitgebreid. Net als diverse andere gebouwen werd ook het klooster van de Zwarte Zusters grotendeels vernietigd in het eerste jaar van de Eerste Wereldoorlog. Vele kostbare schatten gingen verloren. Enkel de bibliotheek bleef wonderwel bespaard.
Het huidige Zwartzusterklooster in neogotische stijl in rode baksteen werd in 1923 in gebruik genomen. Momenteel zijn hier nog een aantal monniken gehuisvest. De abdij is niet toegankelijk behalve tijdens de jaarlijkse opendeurdag op Pinkstermaandag.
De St-Pieter en Paulusbasiliek maakte sinds 1902 deel uit van het klooster. De stijl is neogotisch. Het gewelf bleef vrijwel intact tijdens de vernielingen van 1914. Vanaf 1939 is de abdijkerk verheven tot basiliek. Aan de abdijpoort (ingang naast de kerk) kan je tijdens bepaalde uren abdijbier, likeur en diverse abdijwijnen aankopen waarvan een deel ten goede komt voor het levensonderhoud van de monniken. Meer info: www.abdijdendermonde.be
Justitiepaleis
Het Justitiepaleis van Dendermonde haalt wel vaker het Journaal bij ernstige misdrijven, zoals indertijd het onderzoek naar de Bende van Nijvel, maar ook bij recentere belangrijke misdaden. Ooit stond op de plek hier een middeleeuwse burcht.
In 1923-1927 werd het gebouwd naar een ontwerp van architect Valentin Vaerwyck. Boven op de toren staat een kiosk(je) met koperen kolommen en vergulde uilen als teken van wijsheid. Op de top (even goed kijken) ontwaar je een bronzen Ros Beiaard beeld van de hand van Oscar Sinia. Dit symboliseert de terugkeer van de 4 Heemskinderen naar de plek waar dus hun ouderlijke burcht stond.