Modernisme in Barcelona
Dat het modernisme precies in Barcelona nog meer tot uiting kwam, heeft velerlei oorzaken. Vooreerst was er in Barcelona in 1888 een Wereldtentoonstelling geweest op de terreinen van het Parc de la Ciutadella. Toen kwam het modernisme al in de aandacht en dat dus meteen wereldwijd.
Bovendien kwam Barcelona, na meer dan 150 jaar Spaanse onderdrukking, eindelijk los van het Spaanse juk en was de honger om zich te profileren erg groot. Steeds meer mensen kwamen in Barcelona wonen. De Eixample wijk is daarvan een goed voorbeeld als bewijs van die uitbreiding. Door de industrialisatie werd de elite steeds rijker zodat deze groep zich ook meer luxueuze woningen kon veroorloven. Er ontstond een (jaloerse) concurrentie om het mooiste huis te bezitten. Door te wonen in een modernistisch huis kon men ook tonen dat men mee was met hun tijd.
Niet onbelangrijk is dat ‘plots’ drie hongerige ambitieuze architecten op de bühne kwamen die zich wilden bewijzen: Lluis Domènech i Montaner, de toen nog jonge snuiter Antoni Gaudi en als laatste in de rij Josep Puig i Cadafalch. Van alledrie zou Gaudi uitgroeien tot de meest productieve en ambitieuze. Aan opdrachtgevers hadden deze drie geen gebrek.
Van samenwerking tussen de drie architecten is eigenlijk nooit sprake geweest. Daarvoor leefde er teveel concurrentie, maar ook verschilden ze teveel qua opvattingen. Het waren drie rebellen, ridders op het forum van de architectuur, die dikwijls tegen de stromingen in vaarden.
Weetje
De drie modernistische iconen Casa Amatller, Casa Batlló en Casa Lleó Morera worden het Illa de la Discòrdia genoemd, wat kan vertaald worden als het huizenblok van de twist. Hiermee wordt verwezen naar de totaal verschillende stijlen van alledrie. Het laatstgenoemde is een ontwerp van Domènech i Montaner, en staat op amper enkele meters van de twee andere huizen. Zo heb je uitgerekend drie gebouwen die ontworpen zijn door de drie grootmeesters van het modernisme: Gaudi, i Montaner en Puig i Cadafalch. Goed nieuws is dat het Casa Lleó i Morera sedert enkele jaren nu ook kan bezocht worden wat voordien niet mogelijk was. Opgelet, het aantal bezoekers is per rondleiding erg beperkt
Nog andere parels van het modernisme
Fundació Antoni Tàpies
Antoni Tàpies was een Catalaans kunstenaar (1923-2012) die voornamelijk schilderde. In het begin van zijn loopbaan bracht hij surrealistisch werk. Nadien hanteerde hij meer het abstracte en expressionistische. Hij stichtte zelf de Fundació Tàpies in 1984. Behalve een vaste tentoonstellingsruimte met ruim 300 van zijn werken vinden er tijdelijke exposities plaats, is er een archief over Tàpies, vind je er een bibliotheek met werken over hedendaagse kunst en is de rest ingevuld als een cultureel centrum.
Het gebouw is een ontwerp van Domènech i Montaner. Gebouwd tussen 1880 en 1882. Hier valt het gebruik op van ijzer en staal, iets wat meer toegepast werd in markthallen en treinstations. Op het dak lijkt alsof er een kluwen van draden is bevestigd maar het gaat hier wel om een kunstwerk van Antoni Tàpies (Núvoi i cadira). Je vindt het gebouw in de Carrer d’Aragó 255. Met het Barcelona Articket kom je er gratis in.
Carrer de Mallorca
Deze straat bevat 3 huizen die stuk voor stuk de moeite waard zijn. Het Casa Thomas, Palau Cascades en Palau Montamer.
Casa Thomas (huisnummer 291-293)
Ontwerp van Domènech i Montaner, gebouwd tussen 1895 en 1898. Kenmerkend is de neo-gotische gevel in een lichtblauwe kleur. Wat je vandaag ziet is niet meer geconstrueerd volgens het oorspronkelijke ontwerp van Domènech. In 1912 werd het gebouw weliswaar met behoud van de lijnstructuur uitgebreid, maar de torentjes werden herbouwd en erkers werden er aan toegevoegd.
Palau Montaner (huisnummer 278)
Het Palau Ramon de Montaner is een herenhuis gebouwd in 1889, een jaar na de Wereldtentoonstelling van Barcelona. De beide eigenaars van de uitgeverij i Montaner gaven de opdracht uit om twee luxueuze gebouwen neer te zetten, voor elk eentje. De architect Josep Domènech i Estapà begon er aan, maar Lluis Domènech i Montaner nam het project over. Helemaal bovenin in de rechterhoek zie je een mozaïek met daarbij de vermelding van het jaartal 1893, datum dat het gebouw klaar was.
Het interieur is op zijn minst exquis te noemen. Hier werd niet bespaard om een zo groot mogelijke grandeur binnenin te creëren. De belangrijkste namen van de kunstenaars zijn Antoni Rigalt (glazenier), Gaspar Homar (houtwerk) en de beeldhouwer Eusebi Arnau. Het resultaat is een luxueus trappenhuis, mozaïeken in marmer, gebrandschilderd glas, deurlijsten, … Sinds 1980 is dit de Spaanse gouvernementszetel in Barcelona.
Palau Cascades (huisnummer 283)
Rechtover het Palau Montaner staat het statige herenhuis Palau Cascades. Een neoklassiek gebouw (1895-1898) waar het College van Advocaten gehuisvest zit. Antoni Serra i Pujals heeft het ontworpen.