Het Dinghuis
De toeristische dienst (VVV kantoor) is momenteel gehuisvest in het Dinghuis. Dit gebouw dateert uit de 15de eeuw en was lange tijd een gerechtsgebouw. Vanaf de 17de eeuw kreeg het allerlei andere functies.
Stokstraat
Je stapt door de Stokstraat, die nu een mondaine winkelstraat is, maar ooit was dit een verwaarloosde buurt. In de 17de-18de eeuw woonden hier ook de welstellende inwoners van Maastricht, doch op het ogenblik dat hun huizen werden afgebroken trokken ze massaal naar de buitenwijken. De Stokstraat werd dan ingenomen door de arme bevolking en bordelen. In de tweede helft van vorige eeuw werden de inwoners verplicht verhuisd en kreeg de Stokstraat een nieuwe functie als dure winkelstraat.
O.L.Vrouwebasiliek
Bezoek in ieder geval de prachtige Romaanse Onze-Lieve-Vrouwebasiliek, deels gebouwd met mergelblokken. De oorsprong van de basiliek gaat terug tot de 10de eeuw. De kerk heeft iets heel bijzonders door het weinige aanwezige licht. Er is ook een schatkamer met belangrijke religieuze voorwerpen, zoals rijkelijk geborduurde kazuifels, kerkzilver en relieken. De kerk is populair: veel mensen lopen binnen om een kaars aan te steken: zo’n 9000 per week. Het is de enige kerk in heel Europa waar de hoofdingang in een zijbeuk gelegen is. Info: www.sterre-der-zee.nl
Stadsomwalling en Helpoort
De oudste stadsomwalling van Maastricht is de O-L-Vrouwewal. Dit gedeelte zou dateren van 1250 en maakte deel uit van een stadsmuur van ca. 2.5 km lang. De muren waren ongeveer 5 meter hoog. Er waren ook vele poorten met een verdedigingstoren langsheen de stadswallen. De Helpoort zou gebouwd zijn samen met deze muur en is hiermee de oudste toren van Maastricht.
Pater Vinktoren
Deze toren behoort niet tot dezelfde muur als die van de Helpoort. Dit is een muur die honderd jaar later werd gebouwd. De toren is een gedeeltelijke reconstructie en draagt de naam van pater Vink. Hij werd ter dood veroordeeld (1578) omdat hij de Spanjaarden zou geholpen hebben bij het veroveren van Maastricht.
Voormalig Faliezustersklooster
Deze prachtig gerestaureerde huisjes zijn nog een overblijfsel van een klooster. Deze huisjes zouden dateren uit de 17de eeuw en zijn dus meer dan 350 jaar oud. Het klooster werd gesticht in de 14de eeuw en had de Heilige Catharina als patrones. De naam Faliezusters komt van hun sluier (falie) die ze steeds droegen.
Lang Grachtje
Bij deze oude omwalling laat men de natuur de vrije loop. Vooral in lente en zomer geeft dit een mooi kleurenpalet. Je ziet hier ook nog een aantal kleine huisjes. Vroeger was dit immers een armenwijk met kleine huisjes in de schaduw van de omwalling. Achter een poort in de muur schuilt een heel mooi stadstuintje. Dit kan niet bezocht worden.
Huys op den Jeker
Deze 17de eeuwse woning langs de Jeker toont de typische Maaslandse bouwstijl van die periode. De speklagen uit mergelsteen zijn een eigenschap van de Maaslandse Renaissance. Het huis werd over de rivier gebouwd op een tongewelf. Dit deed men omwille van plaatsgebrek in de stad. Dit was steeds een woonhuis en had verband met het aanwezige water.
Ezelmarkt
De restanten van de oude stadsmuur (13de eeuw) omvatten vroeger ook een waterpoort op de Jeker. Het grote gebouw en voormalig Bonnefantenklooster dateert van de 18de eeuw en is nu de bibliotheek van de universiteit. Het zijn de zusters van het Heilig Graf die deze zaalkerk gebouwd hebben in classicistische stijl. Vooraleer de universiteit dit gebouw in gebruik nam heeft het nog de functie van kazerne gehad en vond het Bonnefantenmuseum hier onderdak (nu aan de overkant van de Maas).