Deltawerken
De Deltawerken werden gestart om de watersnoodramp van 1953 nooit meer te laten gebeuren. Met de aanleg van de 9 kilometer lange Oosterscheldekering werd een belangrijke stap gezet om de strijd tegen het water te kunnen winnen. In het Deltapark Neeltje Jans kan je de geschiedenis vanaf de watersnood tot de bouw van de stormvloedkering herbeleven in Delta Experience.
Delta Experience toont in 4D animatie het verhaal van de natuurramp op 31 januari 1953. Archiefbeelden van wat de ramp veroorzaakte, beelden van de heropbouw en de opbouw van de Deltawerken. Het is achteraf pijnlijk om vast te stellen. De plannen om de zeearmen af te sluiten waren er al nog vóór de ramp zich voordeed. De ramp versnelde de uitvoering uiteindelijk.
Dat Deltaplan voorzag om de zeegaten af te dammen maar de zeeverbinding Antwerpen en Rotterdam, die moest altijd openblijven. Meer info op www.neeltjejans.nl
Oosterscheldekering
De Oosterscheldekering is een onderdeel van de Deltawerken: 9 km lang tussen Schouwen-Duiveland en Noord-Beveland. Officiële opening vond plaats op 4 oktober 1986.
Kans op overstroming is van 1 keer in de 80 jaar geminderd naar 1 keer in 4000 jaar, zo is berekend. Stalen deuren van 45 meter breed, tussen 6 en 12 meter hoog kunnen in geval van nood dichtgemaakt worden met behulp van hydraulische cilinders. Sinds 1986 zijn de deuren al enkele keren dichtgeschoven. Sinds 2015 werden turbines in één van de openingen aangelegd om elektriciteit op te wekken. Deze getijdencentrale is bij een normaal gebruik toch goed voor 1000 huishoudens.
Er is géén volledige afsluiting om het zeewater zout te houden en als dusdanig de achterliggende oester- en mosselkweek te kunnen in stand houden.
Oorspronkelijk was wel de bedoeling om alles écht af te dammen. In 1973 waren al 5 van de 9 km zo aangelegd. Protest van vissers, schelpdierenkwekers, zeilers en milieuorganisaties had succes. Vandaar dat de resterende 4 km als een constructie gebouwd werd mét met openstaande schuifdeuren. Er liggen nu kunstmatige eilandjes Roggenplaat, Noordland en Neeltje Jans met elkaar verbonden.
Watersnoodmuseum
Het Watersnoodmuseum ligt in Ouwerkerk op enkele kilometers van Zierikzee. Parkeren kan op een parking aan het museum.
Adres: Weg van de Buitenlandse Pers 5, 4305 Ouwerkerk
GPS-coördinaten: N 051°37’3.4” E 3°59’1.3
Caissons brachten redding
De watersnoodramp in de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 zal altijd een litteken blijven in de Zeeuwse samenleving. Wat het water deed die nacht en de verschrikkelijke gevolgen voor de bevolking en de omgeving wordt in het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk getoond. in vier thema’s op bijzonder pakkende manier voorgesteld.
Het museum opende de deuren in 2001. Het is gehuisvest in vier betonnen blokken, caissons genoemd. Zelfs die huisvesting biedt al iets apart want deze caissons, die bij de landing in Normandië bedoeld waren als kunstmatige landingshaven voor de geallieerden. In 1953 werden ze in Portland (Engeland) opgehaald om de laatste bres in de Oosterschelde te dichten. Dat gebeurde in de nacht van 6 op 7 november 1953, negen maanden nadat de ramp zich voordeed.
Een herinneringsplaquette is aangebracht op één van de caissons. In ‘golvende woorden’ staat een zin uit de troonrede van 1953 erop gebeiteld.
Vier thema's in museum
Vier thema’s worden in het museum behandeld: de feiten, emoties en de mensen, de wederopbouw en de innovaties en zuidwestelijke Deltawerken na 1953. Één thema in elk caisson.
Aan de hand van een filmjournaal krijg je al een goed beeld van wat er zich die rampnacht afspeelde. Hoe de dijken doorbraken en overstromingen voor dood en ellende zorgde. Hoe acht maanden na de ramp nog delen onder water stonden. Pakkende beelden. In de volgende caissons tonen foto’s, kaarten, maquettes, krantenknipsels, infoborden, voorwerpen, meer details. Aangrijpend is de lijst met 1800 namen van de dodelijke slachtoffers, die met behulp van multimediale middelen als een trage stroom telkenmale van je wegvloeit en je een belevenisverhaal achter elke naam kan oproepen.
Herstel en beheer
Hoe herstelde men de bressen in de dijken? Hoe verliep de wederopbouw in de dorpen en steden? Hoe pakte men he aan om die smurrie van modder schoon te maken? Wie schoot te hulp in de wereld? Hoe herstelde zich het landschap? Je krijgt het in een volgende caisson te zien. Tenslotte gaat men dieper in op de maatregelen die zijn genomen om dergelijke ramp nooit meer te laten gebeuren. Met multimediale middelen kan je zelf gaan ontdekken hoe waterbeheer vandaag gevoerd wordt.
Alle info over het museum op www.watersnoodmuseum.nl
Van 1 april tot 1 nov: ma t.e.m. zo 10-17u
Van 1 nov tot 31 maart: di t.e.m. zo 10-17u, dus maandag dicht tijdens wintermaanden, kassa sluit om 16u15.
Combineren met wandeling
Wie een korte of lange wandeling rond het Watersnoodmuseum wil combineren met het bezoek, kan een uitgestippelde wandelroute volgen van 2.5 of 8 kilometer. Die wandelingen zijn uitgetekend in het krekengebied van Ouwerkerk, dat deel uitmaakt van het Nationaal Park Oosterschelde. Het klinkt cynisch, maar de meeste kreken in het natuurgebied werden gecreëerd door wat de Waterramp aanrichtte. Een bordje met aanwijspijlen vind je direct bij de parking.
Nationaal Park Oosterschelde
Het is het grootste Nationaal Park van Nederland maar dan wel eentje niet in het groen maar in het zilte water van de Oosterschelde. De getijden zorgen voor aanvoer van zeewater uit de Noordzee. Eb en vloed zorgen voor wisselwerking (slikken en schorren). Sinds 2002 is Oosterschelde officieel een Nationaal Park. In 2016 net buiten top drie in verkiezing tot mooiste natuurgebied in Nederland. Er is een fantastische onderwaterwereld te ontdekken. Bij Zierikzee worden regelmatig bruinvissen gespot.
Enkele cijfers:
Het nationaal park Oosterschelde is 370 km² groot. Van oost naar west 40 kilometer breed, van noord naar zuid liggen 27 kilometer. Bij getij stroomt 800 miljard liter water in en uit de Oosterschelde.
Zeelandbrug
De Zeelandbrug maakt geen deel uit van de Deltawerken. Provincie Zeeland gaf de aanzet voor de aanleg. De brug ligt over de Oosterschelde en verbindt Zierikzee (Schouwen-Duiveland) met Colijnsplaat (Noord-Beveland). Ze is 5022 meter lang, bevat 54 pijlers, 52 overspanningen van elk 95 meter. Het beweegbare deel meet 40 meter wat toelaat dat er 24 u scheepvaartdoorgang mogelijk is.
Tussen 1963 en 1965 is de Zeelandbrug gebouwd. Bij de officiële opening gold ze nog als de langste brug van Europa, maar inmiddels moet ze die ‘eer’ laten aan de Öresundbrug tussen Denemarken en Zweden en de Vasco da Gama brug in Lissabon.
Tot 1 januari 1993 moest je nog tol betalen om over de brug te mogen. Er liggen twee rijstroken voor de wagens en een smalle fietsstrook. Er is geen vluchtstrook.