Drie Baltische Staten?
De originele Baltische Staten zijn Litouwen en Letland. Estland hoorde er eigenlijk niet bij want het heeft een totaal verschillende geschiedenis, taal en cultuur. De Esten leunen meer aan bij de Finnen. Waar de Letten en de Litouwers elkaar nog begrijpen alhoewel hun taal verschillend is, is dat met de Esten niet het geval. Zij spreken een taal, het Estisch, die tegen het Fins aanleunt en verwant is met het Hongaars. Wat hebben ze dan gemeen? Dat ze allen bezet geweest zijn door de Russen tussen 1944 en 1991.
En wat met die Russen?
Tijdens de bezetting heeft Rusland massale migratie naar de Baltische Staten aangemoedigd. Het aantal Russische inwoners is fel gedaald maar in Estland en Letland is dat toch nog steeds ongeveer 25% van de totale bevolking. In Litouwen kwamen er minder Russen omdat er ook minder werkgelegenheid was. Nu leven daar nog 5% Russen naast een andere minderheid van 5% Polen. Het probleem met de Russen is dat zij zich niet willen integreren, alleen hun eigen taal spreken en de nationaliteit van het land niet willen aannemen. Dat laatste heeft ook te maken met het feit dat ze dan een visum moeten aanvragen als ze naar hun vaderland willen reizen voor familiebezoek.
Welke taal spreek je dan?
Als toerist kom je in de drie landen en vooral in de hoofdsteden goed weg met Engels. Doe dus geen moeite om hun taal proberen te begrijpen of er een woordje van te spreken. Als je de Russische taal machtig bent zou je die beter niet spreken. Sommige inwoners begrijpen de taal wel maar het doet hen terugdenken aan een donkere periode en aan een bevolkingsgroep die zich maar niet wil integreren.
Kleine landen?
Absoluut niet als het gaat over de oppervlakte. Estland is 1,5x groter dan België en Letland, Litouwen beiden dubbel zo groot als België. Maar als het over het aantal inwoners gaat dan is dat een stuk minder. Estland (1,3 miljoen), Letland (2 miljoen) en Litouwen (2,8 miljoen). Als je weet dat gemiddeld ca. 30% van de bevolking in de hoofdsteden woont dan is het evident dat het platteland heel dun bevolkt is.
Welke godsdienst beleven ze hier?
Niettegenstaande de lange bezetting door de Russen zijn ze niet overgeschakeld op de Orthodoxe kerk. En katholiek werden ze ook maar vrij laat, namelijk in de 13de en 14de eeuw. Daarvoor vereerden ze vooral de natuur, ze waren dus heidenen. De Litouwers zijn nog het meest trouw gebleven aan hun katholieke godsdienst, ongeveer de helft van de bevolking van Litouwen is katholiek. Wellicht vind je in Vilnius heel veel kerken. Noordelijker in Estland zijn het vooral de aanwezige Russen die nog gelovig zijn (Orthodoxe kerk). De Esten waren overgeschakeld van katholiek naar protestants maar momenteel zijn ze vooral atheïst. In Letland is nog een kwart van de bevolking gelovig, een mix van katholieken en protestanten.
Nog een paar praktische tips?
Estland, Letland en Litouwen liggen echt niet in een ander werelddeel. Het betaalmiddel is de Euro en er zijn heel wat geldautomaten maar het best kan je betalen met je bankkaart of kredietkaart. Ze behoren tot de EU en maken deel uit van de Schengenlanden. Voor Belgen volstaat dus een geldige identiteitskaart. Grenscontroles tussen die landen zijn er niet of amper. Nuttig om weten is dat ze in dezelfde tijdzone zitten als Finland, dat betekent dat ze één uur voorlopen dan bij ons. Als het 10 uur is bij ons dan is het 11 uur in de Baltische Staten. Ze gaan ook mee met zomer- en wintertijd.
Wat mag je verwachten van het weer?
Het is er uiteraard frisser dan in België of Nederland maar van mei tot september is dat verschil niet zo groot. Zoals bij ons kan het in de zomer eens tegenvallen met temperaturen van 20° C en een dagje regen, maar er kan ook een hittegolf zijn die flirt met de 30° C. De winters daarentegen zijn dan wel kouder dan bij ons. De temperaturen schommelen er dikwijls net onder of net boven het vriespunt. Bezoek je er de kerstmarkten dan is sneeuw niet uitzonderlijk. Warme kledij en schoeisel zijn van november tot maart echt noodzakelijk.
Goed om weten is dat Vilnius niet aan de zee ligt in tegenstelling tot Tallinn en Riga. Dat betekent dat Vilnius een landklimaat kent: in de zomers iets warmer en in de winter soms berekoud t.o.v. de andere Baltische hoofdsteden. Hou er ook rekening mee dat hoe hoger je reist hoe korter de dagen zijn in de winter. Van half december tot half januari is het daglicht in Tallinn beperkt tot een paar uur over de middag. Half juni tot half juli daarentegen is het amper nacht.
En wat met het eten en drinken?
Voor wat betreft het eten: grote hoeveelheden, veel aardappelen, totaal ander brood, minder gastronomie. Voor wat het drinken betreft, in deze volgorde: bier, wodka en likeur. Zoals de Russen zijn het grote drinkers. Maar op restaurant gaan is voor de lokale bevolking niet alledaags, eerder een uitzondering. In de hoofdsteden zijn er wel heel wat restaurants maar op het platteland liggen die niet dik gezaaid. Goed om weten is dat een fooi gebruikelijk is en deel uitmaakt van hun loon. De prijzen in de hoofdsteden zijn vergelijkbaar met deze bij ons. Op het platteland is het beduidend goedkoper maar daar moet je eten wat de pot schaft.