Je kan Oslo in drieën verdelen. Er is Oslo centrum west, centrum oost en het vroegere eiland Bygdøy. Hieronder lees je welke de belangrijkste bezienswaardigheden in alle drie de delen zijn. We hebben het ook over wat de moeite om zien in in de directe omgeving van Oslo.
Oslo centrum west
Dit is het deel van de stad waar je móet zijn geweest als je in Oslo bent. Hier bevinden zich de belangrijkste gebouwen qua uitzicht en functie. Dan zou je kunnen denken dat hier Oslo geschiedkundig is ontstaan maar dat is dus niet zo. De twee absolute blikvangers van het westelijke centrumdeel van Oslo is de hoofdstraat Karl Johans Gate en het Slottet (koninklijk paleis).
Eerst geven we nog aan dat Stortinget, het gebouw van het Noorse parlement, gelegen in de Karl Johans Gate, zowat de scheiding vormt tussen centrum oost en west in Oslo. Het parlementsgebouw dateert uit de tweede helft van de 19de eeuw.
Karl Johans Gate
Heb je er een idee van hoeveel mensen hier dagelijks rondlopen? Meer dan 100.000 moeten het er zijn. Geen toeval, maar dit is dus echt de drukste straat van Oslo. De Karl Johans Gate werd aangelegd in 1840, genoemd naar de opdrachtgever koning Karl Johan. Aan belangrijke gebouwen ontbreekt het hier ook niet met het koninklijk paleis, het Noorse parlement, het Nationaal Theater en universiteitsgebouwen.
Het Slottet, ook al een bouwopdracht van Karl Johan, kreeg de koning nooit voltooid te zien want dat was pas in 1849 en hij overleed in 1844. Zijn standbeeld staat voor het paleis. Het bevindt zich aan het westelijke uiteinde van de Karl Johans Gate en beslaat 3 vleugels en evenveel verdiepingen. Beperkt toegankelijk van eind juni tot half augustus met een rondleiding.
Shoppers en zij op zoek naar gastronomische geneugten worden op de Karl Johans Gate in de watten gelegd. Het wemelt er van speciaalzaken, grote warenhuisketens en eetgelegenheden.
Het Stadhuis (Rådhuse) heeft geen spectaculaire gevel. Toch is het vermeldenswaardig omdat in de zaal Rådhushallen jaarlijks de Nobelprijs voor de Vrede wordt uitgereikt.
Andere bezienswaardigheden
Aker Brygge, het zou de naam kunnen zijn van een pittoreske historische wijk, maar dat is het niet. Dit is de plaats waar vroeger een scheepswerf lag. Nu is het een shoppingcentrum en uitgaansbuurt met cafés, restaurants, bars, discotheken.
Onder de noemer van Nationaal Museum voor Kunst, Architectuur en Design zitten vier musea verenigd: het Museum voor Moderne Kunst, het Nationaal Architectuurmuseum, het Museum voor Decoratieve Kunsten en Design en de Nasjonalgalleriet (Noorse kunst). Er hangen werken van Matisse, Claude Monet, Van Gogh, Picasso en van de Noorse kunstenaar Edvard Munch. Het Historisk Museum (etnografie, archeologie, munten) ligt op een steenworp van het paleis (Slottet).
Oslo centrum oost
In het Centum-oost gedeelte van Oslo lag de kiem van de stad. Dan spreken we over goed 1000 jaar geleden. De wieg van Oslo stond in Gamlebyen oostwaarts van het huidige Oslo Centraal treinstation. Er ligt daar nog een groene zone (Gamlebyen gravlund en Middelalderparken). Je treft er een aantal historische gebouwen aan die de geschiedenis hebben overleefd. Hoewel ... vele in originele staat zijn er dat niet omdat in 1624 een brand ei zo na het ganse historische hart van de stad tot puin herleidde.
Koning Christian IV kon niet anders dan een nieuwe stad te laten heropbouwen. Dat gebied komt vandaag overeen met de Kwadraturen (vierhoek). Die kwam ten noorden te liggen van het Akershuss Slott, een fort op een kleine heuvel aan het water van het Oslofjord en vandaag nog steeds een van de meest bezochte attracties van Oslo. In de Kwadraturen vind je musea, pleinen en nog een aantal historische gebouwen.
Akkershuss Slott
De eerste spadesteek van het slot vond plaats in 1299. Bezieler van de heropbouw was Christiaan IV (toen
Deens-Noorse koning). Heel wat koningen hebben er dus verbleven. Van de originele versie blijft slechts een minimaal deel over want belegeringen maakten talloze reconstructies nodig. Vanaf de 19de eeuw was het fort zijn verdedigende functie kwijt. Het Noorse leger maakte er een bestuurlijk centrum van en tot vandaag is dit nog militair gebied. Vandaag is een museum in gevestigd. Je komt in de binnenhof, de Olavzaal, de Klerkenkamers, het koninklijk mausoleum.
Af en toe wordt het slot nog eens gebruikt voor ceremoniële aangelegenheden. De gasten worden dan ontvangen in de Christian IV zaal. Tijdens de 17de eeuw was deze zaal nog ingekleed als appartementen waar koningen en koninginnen woonden.
Boven op het slot staat een vakwerkhuis dat het Verzetsmuseum (Norges Hjemmefrontmuseum) huisvest. Hierin krijg je het verhaal van het Noorse Verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Naast het fort bevindt zich het Høymagasinet, een museum waarin met maquettes en een film de eerste heropbouw na de brand van 1624 wordt getoond (de Kwadraturen).
Andere musea en gebouwen
Het Teatermuseet belicht de geschiedenis van het toneelgebeuren in Oslo. Het is gevestigd in het oude stadhuis aan het Christiana Torv plein. Wie graag wat architectuur lust, moet zeker het Norsk Arkitekturmuseum bezoeken. Wat er in de loop van de geschiedenis zoal is gebouwd in Noorwegen, kom je hier te weten aan de hand van modellen, schetsen, foto's. Het Museet for Samtidskunst brengt hedendaagse kunst vanaf de Tweede Wereldoorlog tot nu met werk van Noorse en internationale kunstenaars.
Iets helemaal uniek is het Operahuis. Je kan er op het schuine dak rondstappen. Het is een gedurfd staaltje moderne bouwkunst met veel glas, marmer en atypische vormen. Het zou qua vorm een 'affiniteit' hebben met ... een ijsberg.
Het Tøyenparken en Botanisk hage zijn twee grote groene gebieden net buiten de drukte van de stad waar een aantal musea liggen. Alle aandacht gaat naar het Munchmuseet. Hier hangt zowat de helft van het oeuvre van de Noorse kunstenaar Edvard Munch. Daarbij hoort ook 'De Schreeuw', veruit het meest bekende schilderij van Munch.
Bygdøy het vroegere eiland
Op Bygdøy (letterlijk vertaald 'bewoonde eiland') zal je ook heel veel toeristen zien. De Bygdøy Allé vormt de verbinding met stadscentrum west, althans over land. Je kan er ook over het water geraken met een veerboot. Die Bygdøy Allé is bebouwd met chique herenhuizen, appartementsblokken maar ook art nouveau woningen. Maar vooral ook met de beste restaurants, de meest hippe en luxueuze winkels.
Veel van die toeristen stappen ook een museum binnen in Bygdøy. Zeker zij die fel geïnteresseerd zijn in ontdekkingsreizen, alles wat met zeevaart te maken heeft, met folklore en de geschiedenis. De meeste musea liggen verzameld op het schiereilandje Bygdøynes. Voorts bestaat Bygdøy uit een paar chique woonwijken maar tevens vind je er veel natuur met bos en parken. Kongsgärden maakt zelfs de helft van Bygdøy uit, ruim 200 hectaren. Vanaf de 16de eeuw kwam het landgoed en de gronden in het bezit van de Noorse kroon en gold het jarenlang als zomerresidentie voor de koningen.
Van een vlot tot een openluchtmuseum
Zoals aangehaald, in Bygdøy vind je een groot aantal musea. Een overzicht met korte beschrijving:
- Kon-Tikimuseum over de Kon-Tiki expeditie van Thor Heyerdahl en bemanning in 1947 (oversteek Grote Oceaan van Peru naar Polynesië)
- Frammuseet met het schip Fram gebruikt tijdens 3 poolexpedities
- Het Noors Scheepvaartmuseum (Norsk Sjøfartsmuseum) verhaalt de Noorse zeevaartgeschiedenis, scheepvaart, visserij vanaf het begin tot heden. Ook inzage in relatie tussen mens en zee en je ziet er allerlei scheepsmodellen
- Vikingskiphuset met drie echte vikingsschepen (Oseberg, Gokstad en Tune) en tal van voorwerpen
- Norsk Folkemuseet: in dit Openluchtmuseum staan 150 gebouwen (boerderijen, huisjes, kerken, ...) die je in Noorwegen kan aantreffen. Zo krijg je een beeld van het plattelandsleven, het leven in de vissersdorpen, rond de fjorden, ... Tevens aandacht voor klederdracht en Noorse volkskunst.
Nog bezienswaardigheden in Oslo
Grønland is een atypisch wijk in Oslo want hier concentreert zich Klein Karachi. Net als in andere grootsteden leven ook in Oslo een groot aantal immigranten. De meesten wonen in Grønland. Hier vindt je bv goederen uit Turkije, Pakistan en India. Kledij, groenten, sieraden, de bazaars, naast cafés en restaurants. Tevens populair als uitgaansbuurt. Grünerløkka is de place to be voor jongeren, studenten met gekleurde gevels, bars, designshops, … Dit was vroeger een industriewijk en volksbuurt die een totale metamorfose onderging.
Het Vigeland Park is een openluchtmuseum met beelden dat deel uitmaakt van het Frognerpark en vormt zo de grote groene vlek noordwesten van het centrum. Gustav Vigeland (1869-1943), een Noorse beeldhouwer, is de motor geweest van het park naar hem genoemd. Hij heeft zijn levensdroom nooit afgewerkt gezien want dat gebeurde pas in 1949. Het staat vol met kunstbeelden, meer dan 200, in steen en brons. Er loopt een 850 meter lange laan tussen toegangspoort en een icoon van het park, de Monoliet. Het beeldt 121 lichamen van mensen uit, helemaal vervlochten met elkaar. Vigeland werkte er zelf aan mee met nog andere beeldhouwers, goed voor 14 jaar werk. Vigeland Park is alle dagen open (gratis). Heel populair als bezienswaardigheid, niet alleen van Oslo, maar eenieder die in Noorwegen verblijft.
Vigeland Museum - Vigeland-museet toont nog meer werk van
Gustav Vigeland, ook de modellen die als studie werden gebruikt voor de beelden
in het park, allerhande weetjes, documentatie over Vigeland en er lopen tevens tijdelijke
exposities. Info op www.vigeland.museum.no
Op maar enkele kilometer van het stadscentrum beland je in een totaal andere wereld, in Nordmarka. Hier kan je in de zomer wandelingen maken, met de mountainbike erop uit, roeien op de meren, vissen, zwemmen en van december tot maart skiën, langlaufen. Er is flink geïnvesteerd in accommodatie en horecazaken.
All van in 1892 lag in Holmenkollen een skischans maar de huidige kwam er in 2010. Ze ‘zweeft’ als het ware in de lucht. Geen onderbouw dus vanaf de top naar beneden. Architectonisch een uniek staaltje bouwkunst: bijna 100 m hoog, 1000 ton staal, 250 treden maar uiteraard ook lift voor de competitiesporters, officials of jij en ik. Onderaan zit het skimuseum al sinds 1923 alle dagen van het jaar te bezoeken. De geschiedenis van de skisport in Noorwegen, zelf een sprong doen vanaf de schans, al is die maar virtueel met een stimulator. Meer info www.holmenkollen.com