Onze-Lieve-Vrouwebasiliek
Ruim 3 eeuwen, van 1240 tot 1544, werd er gebouwd aan de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek. Oorspronkelijk had de toren ook een spits, maar die brandde verschillende keren af. In 1877 werd de torenspits dan maar vervangen door een bijkomende verdieping. Dit gotisch superieur mooi kerkgebouw is een waar museum met prachtige schilderijen en beeldhouwwerken. Het Belfort is erkend als Unesco Werelderfgoed.
In de schatkamer van de basiliek is een bijzondere verzameling religieuze voorwerpen te bewonderen. De oudste objecten dateren uit de 6de eeuw. Een van de mooiste hoekjes van deze indrukwekkende kerk is de romaanse kloostergang uit de 12de eeuw, een restant van een ouder gebouw. Veel ouder nog is de ondergrond van de kerk, onder meer met restanten uit de Romeinse periode.
Vrijthof en Gerechtshof
Het Vrijthof is de plaats van de eerste bewoning van Tongeren, rond het begin van onze jaartelling. Opgravingen hebben dit aan het licht gebracht. Naast de kerk, op een archeologische site, bevindt zich overigens een Romeinse toren uit de 4de eeuw. Sommige plaatsen zijn afgedekt met dik glas om ze te kunnen tonen aan de wandelaar. Sinds maart 2016 is het Vrijthof opgenomen in het Museumkwartier van Tongeren.
Het Gerechtshof dateert van rond 1850 toen Tongeren de plaats werd waar het Assisenhof van de provincie Limburg zich vestigde. Op vandaag zetelt het Hof van Assisen nog steeds in Tongeren. In andere provincies is het altijd de provinciehoofdstad waar dit Hof zetelt.
Begijnhof
De oorsprong van het Begijnhof en de bijhorende kerk situeren zich in de 13de eeuw, maar de huidige gebouwen gaan terug tot de 17de en 18de eeuw want deze ervoor waren van hout. Hier en daar vind je nog hoekjes waar je de sfeer van toen kan opsnuiven. In de gloriejaren woonden hier 250 begijnen. De rijke woonden alleen in een huis en hadden een meid, de minder begoede woonden in een convent (groot huis met meerdere bewoners). Bij de Franse Revolutie (1797) werd het begijnhof gesloten, een paar jaar later werden er opnieuw begijnen toegelaten maar met beperkingen. Uiteindelijk stierf de laatste begijn in 1867. De huizen zijn nu bewoond door eigenaars en huurders. Er is eveneens een Begijnhofmuseum, aangegeven met de ‘B’ op de kaart. In dat museum zie je nog een ingerichte kamer, een reliekschrijn uit 1525, gebruiksvoorwerpen en je krijgt er ook het verhaal van de begijnen in Tongeren. Het huis van het museum dateert van 1660 en heeft ook een kelder waar je nu kan genieten van een biologisch ambachtelijk gebrouwen kruidenbiertje Het Dagelyckx Bier (8°!).
Meer informatie: www.begijnhofmuseumtongeren.be
Moerenpoort
De Moerenpoort is de enige middeleeuwse poort die eeuwen en mensen weerstond. Langs hier kon je de stad verlaten in de richting van Wezet (Visé). De toren dateert van de 13de eeuw en heeft samen met het begijnhof de Grote Brand van 1677 overleefd, als enige gebouwen in de stad. Er is nu een museum in deze toren. Er zijn drie thema’s: het middeleeuwse leven, de vele oorlogen in en rond Tongeren en de Grote Brand. Het museum kan je gratis bezoeken, er is een toegangscode nodig en die kan je halen bij de dienst Toerisme.
Monument T-2000
In 1985 schonk Tongeren zichtzelf een verjaardagscadeau onder de vorm van het Monument T-2000, van de hand van beeldhouwer Raf Verjans. Het verwijst uiteraard naar de tweeduizendste verjaardag van de stad. In Romeinse zustersteden van Tongeren tref je eenzelfde monument aan: Rome, Aarlen, Doornik, Maastricht, Keulen, Trier, Nijmegen, …
Middeleeuwse muur
Na de Romeinse periode kende de stad een tijd van verval, maar vanaf de 13de eeuw begon er weer een periode van grote bloei. Toen werd begonnen met de aanleg van wat vandaag omschreven wordt als de “middeleeuwse muur”, die oorspronkelijk 6 poorten telde. Daarnaast waren er ook een aantal torens op de omwalling. Van sommige ervan, zoals de Velinxtoren en de Lakenmakerstoren, zijn nog resten te zien.
Dommershausen
Zoek niets achter de naam van dit huis. Dommershausen was gewoon een bedrijf dat hier gevestigd was eind 19de eeuw. Deze eigenaardige huizen evenwel zijn zo’n 500 jaar oud en iets meer dan 10 jaar geleden gerestaureerd.